Modern yaşamın getirdiği hareketsizlik, düzensiz uyku ve stres, yaşlanma belirtilerini artık çok daha erken yaşlara çekiyor. Acıbadem Kozyatağı Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Belgin Küçükkaya, sağlıklı yaş almanın sadece ileri yaşların değil, artık gençlerin ve hatta ergenlerin sorumluluğu olduğunu vurguluyor.
Dr. Küçükkaya, "Hücresel yaşlanmayı durdurmak için ezberlerinizi bozun" diyerek, sağlıklı yaşam konusunda doğru bildiğimiz yanlışları ve bilimsel gerçekleri açıkladı.
Su Tüketimi: "Günde Sabit 2 Litre" Kuralı Herkes İçin Uygun Değil
Pek çok kişi günde mutlaka 8 bardak (2 litre) su içmesi gerektiğini düşünse de, bilimsel yaklaşım bunun kişiye özel olması gerektiğini söylüyor.
-
Yanlış: Herkes günde en az 2 litre su içmelidir.
-
Doğru: Su ihtiyacı; kiloya, cinsiyete, kronik hastalıklara ve yaşam tarzına göre değişir. Kalp yetmezliği veya böbrek hastalığı olanlar için fazla su tüketimi tehlikeli olabilir.
-
Gösterge: Yeterli su içip içmediğinizi anlamanın en iyi yolu idrar rengidir. İdrar açık renk olmalıdır; eğer koyu ise vücudunuz su istiyor demektir.
Uyku: Önemli Olan Süre Değil, Kalite ve Zamanlama
Uykunun sadece dinlenmek değil, bir "hücresel onarım" süreci olduğunu unutmamak gerekiyor.
-
Yanlış: Günde mutlaka 7-8 saat uyumak şarttır.
-
Doğru: Uyku ihtiyacı kişiden kişiye değişir; kimine 5 saat yeterken kimine 9 saat gerekebilir. Kritik olan saat dilimi 22:00 ile 06:00 arasıdır.
-
Onarım Saati: Hücre onarımı, yağ yakımı ve bağışıklık güçlenmesi bu saatlerde gerçekleşir. Bu süreci kesintisiz ve kaliteli bir uykuyla geçirmek, kronik hastalık riskini azaltır.
Egzersiz: "10 Bin Adım" Her Bünyeye Göre Değil
Popüler bir hedef olan 10 bin adım, her yaş ve sağlık durumu için ideal olmayabilir.
-
Yanlış: Sağlıklı kalmak için her gün 10 bin adım atılmalıdır.
-
Doğru: Hareket hedefi; eklem sağlığına, yaşa ve kapasiteye göre kişiselleştirilmelidir. Örneğin, dizinde protez olan birine veya düşme riski olan bir yaşlıya bu hedefi vermek sakıncalı olabilir.
-
Alternatif: Düzenli 5-7 bin adım, açık havada yürüyüş, esneme hareketleri ve derin nefes egzersizleri bütüncül sağlık için çok daha sürdürülebilirdir.
Beslenme: Kalori Kısmak Yerine Doğru Besini Seçin
Kilo verme odaklı açlık diyetleri, hücresel düzeyde yaşlanmayı hızlandırabiliyor.
-
Yanlış: Sağlıklı beslenmek için kaloriyi ciddi oranda kısmak gerekir.
-
Doğru: Sürekli kalori kısıtlamak metabolizmayı yavaşlatır ve kas kaybına yol açar.
-
Model: Bilimsel çalışmaların en sağlıklı bulduğu model Akdeniz tipi beslenmedir. Paketli gıdalar, işlenmiş ürünler ve şekerli içeceklerden uzak durulmalı; mevsiminde meyve-sebze tüketilmelidir.
Vitamin Takviyeleri: Bilinçsiz Kullanım Organ Hasarı Yapabilir
"Doğal" veya "reçetesiz" diye tüketilen vitaminler, vücutta fazlalık yarattığında toksik etki yapabiliyor.
-
Yanlış: Her gün vitamin takviyesi almak genç kalmayı sağlar.
-
Doğru: Vitaminler ancak vücutta eksikse tamamlanmalıdır. Doktor kontrolü ve kan tahlili olmadan kullanılan Omega, magnezyum veya çinko gibi takviyeler; karaciğer ve böbrek hasarına, ilaç etkileşimlerine hatta organ yetmezliğine yol açabilir.
Düzenli Takibin Önemi: Sağlık Bir Orkestra Gibidir
Dr. Belgin Küçükkaya, sağlıklı yaş almayı tüm organların uyum içinde çalıştığı bir orkestraya benzetiyor. Genetik yatkınlıkların (Alzheimer, kanser, kalp hastalıkları) artık çok erken yaşlarda tespit edilebildiğini belirterek, düzenli doktor kontrolünün ve tahlillerin aksatılmaması gerektiği konusunda uyarıyor. |
