Dünyada ve Türkiye'de ölümlerin en büyük nedenlerinden biri olan kalp ve damar hastalıklarının arkasında, genellikle sessizce ilerleyen kötü kolesterol (LDL) yüksekliği yatmaktadır. İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Ozan Kocakaya, kolesterolün artık hareketsizlik ve obezite nedeniyle 20'li yaşlardaki gençleri bile tehdit ettiğini belirtmektedir.
Neden Tehlikeli?
Kötü kolesterol (LDL) kanda gereğinden fazla bulunduğunda damar duvarlarında birikerek ciddi sorunlara yol açar:
-
Aterosklerotik Plak: Damarlarda sert birikintiler oluşturarak "damar sertliğine" neden olur.
-
Kan Akışının Bozulması: Kalbe, beyne, kollara ve bacaklara giden kan akışını engelleyerek koroner arter, periferik damar ve karotid arter hastalıklarını tetikleyebilir.
-
Hayatı Tehdit Eden Sonuçlar: Damarlardaki bu hasarlar nihayetinde kalp krizi ve felç (inme) ile sonuçlanabilir.
Bilmeniz Gereken Değerler
Sağlıklı bir yaşam için kolesterol değerlerinin şu aralıklarda tutulması önerilir:
-
Kötü Kolesterol (LDL): Seviyesi kesinlikle 130'un altında olmalı, 190'ın üzerine çıkmasına izin verilmemelidir.
-
İyi Kolesterol (HDL): Damar sağlığı için yüksek olması istenir; ideal değer 50-55'in üzeridir.
Takip Takvimi: Ne Zaman Ölçtürmeli?
LDL kolesterol çoğu zaman belirti vermediği için düzenli kontrol yaşamsal önem taşır. Uzmanlar, hiçbir şikayeti olmasa bile herkesin 20 yaşından itibaren düzenli ölçüm yaptırmasını tavsiye etmektedir.
| Grup |
Önerilen Takip Sıklığı |
| Erkekler (20-44 yaş) |
5 yılda bir |
| Erkekler (45-60 yaş) |
1 veya 2 yılda bir |
| Erkekler (65+ yaş) |
Her yıl |
| Kadınlar (Menopoz öncesi) |
5 yılda bir |
| Kadınlar (Menopoz sonrası) |
Her yıl (östrojen koruması kalktığı için) |
Not: Ailede kalp hastalığı öyküsü, diyabet, obezite veya sigara kullanımı varsa takip sıklığı hekim kararıyla artırılabilir.
Tedavi ve Korunma Yöntemleri
Kötü kolesterol miktarını azaltmak için iki temel strateji uygulanır:
-
Yaşam Tarzı Değişikliği: Hatalı beslenme alışkanlıkları terk edilmeli ve kolesterol yakımını artırmak için düzenli egzersiz yapılmalıdır.
-
İlaç Tedavisi: Yaşam tarzı değişikliğinin yetmediği durumlarda, karaciğerde kolesterol üretimini azaltan güvenli ve etkili ilaçlara başvurulabilir.
|
