Röle, üzerinden elektrik akımı geçişi gerçekleştirilerek çalışma sağlayan bir nevi anahtar anlamına gelir. Aktif olması için üzerinden elektrik akımının geçmesi gerekirken, bu akımın geçmesi ile birlikte kendisine verilen kriterlere göre akımın herhangi bir noktaya aktarılmasını veya herhangi bir noktadan akımı kesilmesini sağlar. Bu anlamda da endüstride ve evde değişen kullanım alanlarına göre röle nedir sorusu yanıtlanabilir.
Röle, üzerinden elektrik akımı geçişi gerçekleştirilerek çalışma sağlayan bir nevi anahtar anlamına gelir. Aktif olması için üzerinden elektrik akımının geçmesi gerekirken, bu akımın geçmesi ile birlikte kendisine verilen kriterlere göre akımın herhangi bir noktaya aktarılmasını veya herhangi bir noktadan akımı kesilmesini sağlar. Bu anlamda da endüstride ve evde değişen kullanım alanlarına göre röle nedir sorusu yanıtlanabilir.
Endüstriyel Anlamda Röle Nedir?
Röle öncelikli olarak endüstri çalışmalarında birçok farklı devre, sistem, makine ve pano içerisinde kullanım ihtiyacı bulunan bir ekipmandır. Bu ekipman özellikle elektrik panoları içerisinde yer alarak akımın belirli bir koşul ile belirli bir noktaya ulaşıp ulaşmamasını sağlayabilir. Genellikle endüstriyel otomasyon için kurulan panolar ve sistemler içerisinde yer alması gereken bu ekipman, örnek olarak belirli bir ısı değerine, belirli bir süreye veya akım değerine göre elektrik enerjisinin üzerinden geçerek kendisinden sonraki devre ve sistemin çalışıp çalışmamasını etkiler.
Sanayi tesisleri, fabrikalar, üretim atölyeleri gibi tesisler içerisinde farklı devrelerde ve sistemlerde yer alan ekipman çeşitleri genellikle endüstriyel röle olarak dahi adlandırılır. Elektromekanik anahtar anlamına gelen ve üzerinden geçen akım ile kendisine bağlı olan devrenin aktif ya da pasif hale gelmesini sağlayan röle düşük bir sinyal gücü ile çalışırken, çok yüksek bir güç gerektiren devrelerin kontrol edilmesinde önemli bir artı oluşturur. Bu anlamda da çok önemli bir gereklilik ile voltaj koruma ve sağlıklı çalışma gibi işlemler açısından röle kullanılır.
Röle ne işe yarar sorusu için elektromekanik bir ekipman olarak üzerinden akım geçmesi ile çalışan röle, öncesinde bağlı olduğu devreyi kontrol etmek ve korumak için görev üstlenir. Örneğin; endüstriyel sistemlerde bir motora elektrik enerjisi ulaşmadan önce röle ile koruma sağlanır. Motor her ne kadar yüksek akım gücüne ihtiyaç duysa da düşük bir akım gücü ile çalışan röle, gerekli koşulların oluştuğunu belirlerse, akımın motora ulaşmasını sağlar. Bu sayede motor aldığı enerji ile çalışmaya başlarken, yüksek akım uzun süre çalışma, belirli ısı değerleri veya kompanzasyon gibi risklere karşı röle akımın motordan tekrar kesilmesini sağlayabilir.
Endüstriyel anlamda röle nedir sorusu için de akım koşullarına ve voltaj değerlerine dayanıklı olarak ekonomik güç kullanımı sağlarken, güvenilir bir elektrik dağıtımı için destek sağlayan ekipmandır, cevabı verilebilir. Mekanik yapılı olan ve birçok faktörden kolaylıkla etkilenmeyen bu ekipmanlar bazen mekanik aşınma sırasında değişim ihtiyacı ortaya çıkararak elektrik enerjisinin akışını yavaşlatsa da büyük bir güvenlik önlemi sağlar. Bu neden ile endüstride aşağıda bahsedilen röle çeşitlerinden bahsedilebilir.
-
Katı hal rölesi
-
Tek kanallı röle
-
Çok kanallı röle
-
Uzaktan kumandalı röle
Ev Kullanımında Röle Nedir?
Röle daha çok endüstriyel faaliyetler ile ilgili akla gelen bir ekipman olsa da aslında ev kullanıcısının günlük hayatta fark etmediği birçok noktada da yer alabilmektedir. Örnek olarak evlerinizde kullanılan çay makinesi veya tost makinesi gibi cihazlar ısı değerleri ile faaliyet gösterir. Çünkü örneğin tost makinesi belirli bir ısıya ulaşarak ekmeğin kızarmasını ve pişmesini sağlar. Bu ısı için rezistans elektrik enerjisinden yararlanır ve röle ise rezistansın belirli bir ısı ile yanmadan ve arıza göstermeden çalışmasını sağlar. Bu anlamda röle nedir sorusu için ev cihazlarında akım özellikleri ve kriterlere göre güvenli çalışmayı oluşturan parçadır, cevabı verilebilir.
Röle ev kullanımında aklınıza gelmeyen birçok farklı elektrikli ve elektronik alet içerisinde yer alır. Örnek olarak evinizde kullandığımız güvenlik sistemlerinde kontrollü bir şekilde 24 saat çalışma elde edilmesi gerekir. Kameralar, alarm sistemleri veya yangın alarm sistemleri röle sayesinde sürekli bir çalışma oluşturarak, elektrik enerjisi problemi yaşamadan bu devamlılığı sağlarlar. Benzer şekilde evlerde yer alan kapsamlı ışıklandırmalar veya ısıtma sistemlerinde de röle ile devre koruma ve belirli koşullarda süreklilik sağlayacak bir çalışma elde edilir.
Röle gerek endüstriyel anlamda gerek ev hayatında birçok farklı sistem, cihaz ya da makine içerisinde termik röle, kaçak akım rölesi, zaman rölesi veya motor koruma rölesi gibi çeşitler ile birlikte yer alır. Örneğin; yine röle nedir sorusu açısından evlerde hırsızlara karşı oluşturulan alarm ve güvenlik sistemleri içerisinde manyetik alan ile etkileşime giren reed röle gibi bir ekipman yer alır. Isıtma sistemlerinde aşırı akım nedeni ile oluşabilecek ısınma problemlerine karşı termik röle bulunabilir. Kaçak akım rölesi ise giren ve çıkan akım arasındaki dengesizliği belirleyerek voltaj problemlerini engelleyebilir. |
