Memorial Bahçelievler Hastanesi Tüp Bebek Merkezi’nden Op. Dr. Ali Osman Koyuncuoğlu, tüp bebek tedavisi sürecinde çiftlerin düşebileceği 10 yaygın hatayı ve güncel, bilimsel yaklaşımları özetledi.
1. Yanlış: Tedavi mutlaka adetin 2-3. gününde başlar.
Doğrusu: Eskiden yaygın bir uygulama olsa da, günümüzde bu kural geçerli değildir. Yumurtalık durumu ve hormonal yanıt kişiye özel değerlendirilerek tedavi, farklı döngü dönemlerinde başlatılabilmektedir (Random-start IVF). Bu esneklik, zamanla yarışın önemli olduğu hastalarda büyük avantaj sağlar.
2. Yanlış: Tek embriyo başarı ihtimalini düşürür.
Doğrusu: Başarıyı belirleyen embriyo sayısı değil, embriyonun genetik sağlığıdır. PGT-A gibi genetik tarama yöntemleriyle genetik yapısı sağlıklı olan tek bir kaliteli embriyo, birden fazla düşük kaliteli embriyodan çok daha yüksek gebelik şansı sunar.
3. Yanlış: Embriyo transferinden sonra kalkmadan yatmak gerekir.
Doğrusu: Bilimsel çalışmalar uzun süreli yatak istirahatinin gebelik oranlarını artırmadığını, hatta stresi ve anksiyeteyi artırarak olumsuz etki edebildiğini göstermiştir. Rahim kas yapısı embriyoyu sabitleyecek kadar güçlüdür. Günümüzde transfer sonrası normal günlük rutinlere dönülmesi önerilir.
4. Yanlış: Yapay zekâ tüp bebekte sadece görüntü işlemek için kullanılır.
Doğrusu: Yapay zekâ (YZ) artık embriyonun gelişimini saniye saniye analiz ederek tutunma ihtimali, gelişim modeli ve genetik normalliği üzerine öngörülerde bulunmaktadır. YZ sistemleri, veri tabanlı değerlendirmelerle en yüksek tutunma ihtimali olan embriyoyu belirleyerek başarı şansını ciddi ölçüde artırır.
5. Yanlış: Pıhtılaşma sorunu sadece gebeliğin ileri dönemlerinde önemlidir.
Doğrusu: Trombofili (pıhtılaşma sorunu), gebeliğin başında da embriyonun rahme tutunmasını zorlaştırabilir ve rahim içi kan dolaşımını bozarak gebelik şansını azaltır. Tekrarlayan düşük veya başarısız tüp bebek denemesi olanlarda testlerle saptanıp uygun tedaviyle kontrol altına alınmalıdır.
6. Yanlış: İleri yaşta yumurta toplama anne olma şansını azaltır.
Doğrusu: İleri yaşta dahi olsa, kişiselleştirilmiş tedavi protokolleri ve doğru hormon dozlarıyla başarılı sonuçlar alınabilmektedir. Bilimsel yaklaşım, yaş sınırından çok kişisel yumurta rezervi ve kalitesinin değerlendirilmesine odaklanmaktadır.
7. Yanlış: Dondurulmuş embriyo taze embriyo kadar kaliteli değildir.
Doğrusu: Modern vitrifikasyon (hızlı dondurma) yöntemleri sayesinde embriyolar zarar görmeden dondurulabilmektedir. Araştırmalar, dondurulmuş embriyo transferi sonuçlarının taze transfer kadar, hatta bazı durumlarda daha iyi olduğunu göstermektedir.
8. Yanlış: Genetik hastalık taşımıyorsam embriyo genetiğine baktırmama gerek yok.
Doğrusu: Embriyolardaki kromozomal hataların büyük bir kısmı anne-babadan geçmez; yumurta ve spermin birleşmesi sırasında rastlantısal olarak oluşur. Kalıtsal hastalık olmasa bile, belirli durumlarda genetik tarama (PGT), tedavi sürecini daha doğru yönlendirmek için önemlidir.
9. Yanlış: Tüp bebek başarısızlığının tek nedeni strestir.
Doğrusu: Stres önemli bir faktör olsa da, tek başına belirleyici değildir. Başarı; rahim hazırlığı, embriyo kalitesi, hormonal yanıt ve kişiye özel tedavi planlaması gibi çok daha güçlü fizyolojik ve tıbbi etkenlere bağlıdır.
10. Yanlış: Tüp bebek tedavisinde tek amaç çok embriyo elde etmektir.
Doğrusu: Güncel tüp bebek tedavisinin hedefi, en doğru ve genetik potansiyeli en yüksek embriyoyu belirlemektir. Yüksek embriyo sayısı değil, kaliteli embriyonun doğru zamanda rahme transferi başarıyı getirir. |
