Ev Tipi Karışımlarla Diş Beyazlatma Tehlikesi: Karbonat ve Asidik Ajanlar Diş Minesini Aşındırıyor
Üsküdar Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Restoratif Diş Tedavisi Anabilim Dalı Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Özge Mimir, karbonatın diş beyazlatmadaki etkisinin yüzey lekelerinin sürtünmeyle uzaklaştırılmasına dayandığını belirtirken, özellikle evde hazırlanan asidik karışımların diş minesine kalıcı zararlar verebileceği konusunda uyarılarda bulundu.
Karbonatın Etkisi ve Sınırlılıkları
Karbonat (sodyum bikarbonat), diş yüzeyindeki dış lekelerin fiziksel olarak sürtünme ile uzaklaştırılmasına dayanarak beyazlatma etkisi gösterir.
-
Olumlu Etkiler: pH yükseltici etkisi sayesinde ağız ortamındaki asidik atakları nötralize edebilir ve plak oluşumunu azaltmaya katkıda bulunabilir.
-
Aşındırma Riski: Karbonat, diğer sert aşındırıcılara göre nispeten düşük aşındırıcı profile sahip olsa da, uzun süreli ve kötü uygulama ile minede aşınma, parlaklığın azalması ve diş hassasiyeti gözlenebilir.
-
Çürük Koruması Sağlamaz: Dr. Öğr. Üyesi Mimir, karbonatın tek başına florür içermediği için çürük koruması sağlamadığını hatırlatarak, karbonat kullanımına eşlik eden florürlü diş macunu kullanımının ve düzenli profesyonel bakımın önemini vurguladı.
-
İç Lekelere Etkisizlik: Tetracycline, travma veya restoratif malzemeler kaynaklı derin (intrinsik) lekeler, karbonat ile düzelmez; bunlar genellikle profesyonel ağartma veya restoratif çözümler gerektirir.
En Büyük Tehlike: Asidik Karışımlar (Rage Bait)
Sosyal medyada sıkça paylaşılan ve evde hazırlanan karışımlar, diş sağlığı için ciddi bir risk faktörüdür:
-
Risk Artışı: Limon suyu (yüksek asidite içerir) veya sirke gibi asidik maddelerin karbonat ile karıştırılması, diş yüzeyinde hem kimyasal olarak çözündürme (erozyon) hem de mekanik aşındırma riskini ciddi biçimde artırır.
-
Sonuçları: Bu tür karışımlar mine kaybını hızlandırır, uzun vadede hassasiyet ve renk değişikliklerine yol açar.
-
Uzman Uyarısı: Limon, sirke, soda gibi asidik ajanlar dental erozyon açısından iyi belgelenmiş bir risk faktörüdür. Diş beyazlatma için mutlaka diş hekimi muayenehanesinde doz ayarı yapılmış ajanlar ve profesyonel işlemler tercih edilmelidir.
Restorasyonlar ve Diş Eti Sağlığı Uyarısı
-
Restorasyonlara Etkisi: Kompozit, porselen gibi restoratif materyallerin yüzeylerinde karbonat uygulanması yüzey parlaklığını değiştirebilir ve yüzey pürüzlülüğünü artırarak leke tutulumunu kolaylaştırabilir.
-
Diş Eti Sağlığı: Aktif bir diş eti hastalığı (periodontal problem) varken sert mekanik uygulamalar diş etini tahriş edebilir. Diş eti sağlığı stabilize edilmeden kozmetik uygulamalara başvurulmaması önerilmektedir.
Genel Tavsiyeler
Dr. Öğr. Üyesi Mimir, diş sağlığını korumak için şu önemli önerileri paylaştı:
-
Ticari Ürün Tercihi: Diş temizliği için ticari, test edilmiş ve florür içeren hazır dental ürünler tercih edilmeli.
-
Florür İhmal Edilmemeli: Karbonat içeren macun kullanılıyorsa, florür kullanımını başka bir şekilde (örn: gargara) sağlamak remineralizasyon için kritiktir.
-
Nazik Uygulama: Sert fırçalama ve aşındırıcı sürtünmeden kaçınılmalı; yumuşak kıllı fırça ve nazik teknik kullanılmalıdır.
-
Profesyonel Kontrol: Özellikle aşındırıcı uygulamalar yapılıyorsa, mine durumunu, hassasiyeti ve restorasyonların yüzey bütünlüğünü takip etmek için yıllık veya altı aylık diş hekimi kontrolleri önemlidir.
|
